ការជ្រើសរើសថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រ វិទ្យាសាស្ត្រសង្គម ឬ ជំនាញបច្ចេកទេសវិជ្ជាជីវៈ

i

មាតិកា

បុព្វហេតុ.......................................................................................................................................i

មាតិកា..........................................................................................................................................ii

ផ្នែកទី១ សេចក្ដីផ្ដើម.....................................................................................................................១

ផ្នែកទី២ ការស្វែងយល់ពីមុខវិជ្ជាសិក្សា ..........................................................................................២

        ១. ទំនាក់ទំនងរវាងមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ និងការអប់រំបច្ចេកទេស......................................២

        ២. មុខវិជ្ជាសម្រាប់មធ្យមសិក្សាទុតិភូមិ.................................................................................៣

        ៣. មុខវិជ្ជាសម្រាប់អប់រំបច្ចេកទេស.......................................................................................៤

ផ្នែកទី៣ ការស្វែងយល់ពីខ្លួនឯង....... ..........................................................................................៥

        ១. ការអនុវត្តតេស្តញែកប្រភេទថ្នាក់.......................................................................................៥

        ២. ការពិនិត្យលទ្ធផល............................................................................................................១៩

ផ្នែកទី៤ ការស្វែងយល់ពីមុខវិជ្ជាតម្រង់ទិសឆ្ពោះទៅការសិក្សាជំនាញ..............................................២២

        ១. ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ..................................................................................................................២២

        ២. ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម........................................................................................................៣៥

សន្ទានុក្រម..................................................................................................................................៤៧

ឯកសារពិគ្រោះ.............................................................................................................................iii

ii

 ផ្នែកទី១

សេចក្ដីផ្ដើម

ការសិក្សានៅកម្រិតមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ត្រូវបានចែកចេញជាពីរប្រភេទគឺ មធ្យមសិក្សាចំណេះដឹងទូទៅ (ថ្នាក់ទី១០-១២) និងការអប់រំបច្ចេកទេស (ឆ្នាំទី១-៣) ។ ក្នុងការជ្រើសរើសយកការសិក្សាផ្នែកមធ្យមសិក្សាចំណេះដឹងទូទៅនៅតាមវិទ្យាល័យនានា

សិស្សានុសិស្សត្រូវជ្រើសរើសប្រភេទថ្នាក់តាមបណ្ដុំមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រ ឬ វិទ្យាសាស្ត្រសង្គម１ ។ ចំពោះសិស្សា

នុសិស្សដែលជ្រើសរើសយកការអប់រំបច្ចេកទេស តម្រូវឱ្យជ្រើសរើសមុខជំនាញបច្ចេកទេសដូចជា 

ជំនាញ មេកានិច អេឡិចត្រូនិច អគ្គិសនី កុំព្យូទ័រ ក្សេត្រសាស្ត្រ បសុវប្បកម្ម គណនេយ្យ ឌីជីថលមេ

មេឌៀឌីហ្សាញ កែច្នៃអាហារ ទេសចរណ៍ ជាដើមដែលបាននឹងកំពុងដំណើរការបណ្ដុះបណ្ដាលនៅតាមវិ

ទ្យាល័យចំណេះដឹងទូទៅ និងបច្ចេទេស２ ។ 

ដើម្បីឱ្យការសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសប្រភេទថ្នាក់ ឬ ជំនាញ នៅមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិបានសមស្របទៅ

នឹងបុគ្គលិកលក្ខណៈ សមត្ថភាព ទេពកោសល្យផ្ទាល់ខ្លួន សិស្សានុសិស្សគប្បីពិចារណាទៅលើចំណុចសំ

ខាន់ៗដូចខាងក្រោម៖

    -  ការស្វែងយល់ពីខ្លួនឯង៖  សិស្សានុសិស្សគប្បីសិក្សាអំពីខ្លួនឯងផ្ទាល់ ដើម្បីរកឱ្យឃើញនូវទេពកោ

សល្យពីកំណើតថាតើស្ថិតក្នុងផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ ឬ ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម

 -  ការស្វែងយល់ពីមុខវិជ្ជាសិក្សា៖  បន្ទាប់ពីស្វែងយល់អំពីខ្លួនឯងថាជាមនុស្សមានទេពកោសល្យខាងក្រុមណាមួយហើយ សិស្សានុសិស្សត្រូវបន្តស្វែងយល់ពីមុខវិជ្ជាសិក្សានៅក្នុងប្រភេទថ្នាក់ ឬជំនាញដែលគ្រោងនឹងជ្រើសរើស

-  ការស្វែងយល់ពីមុខវិជ្ជាតម្រង់ទិសឆ្ពោះទៅជំនាញសិក្សា៖  សិស្សានុសិស្សត្រូវបន្តស្វែងយល់ពីមុខជំនាញសិក្សានៅកម្រិតឧត្តមសិក្សាដែលស្របទៅនឹងចំណូលចិត្ត និង បំណិនប្រសប់របស់ខ្លួន ។ ជាមួយគ្នានេះ សិស្សានុសិស្សគប្បីពិនិត្យពិចារណាលើមុខវិជ្ជាតម្រង់ទិសនៅកម្រិតមធ្យមសិក្សាចំណេះ

ទូទៅ ឬ មុខជំនាញបច្ចេកទេសវិជ្ជាជីវៈនៅមធ្យមសិក្សា គាំទ្រដល់ការសិក្សាមុខជំនាញណាមួយ ដែល

ខ្លួនគ្រោងនឹងជ្រើសរើសនាពេលអនាគត ។

    ចំណុចគួរពិចារណាខាងលើនេះ នឹងបង្ហាញលម្អិតតាមលំដាប់លំដោយនៅក្នុងផ្នែកនីមួយៗនៃឯក

សារនេះ ។ ក្នុងន័យនេះ សិស្សានុសិស្សនឹងអាចមានលទ្ធភាពច្រើនជាងមុនក្នុងការសម្រេចចិត្តជ្រើស

រើសប្រភេទថ្នាក់ ឬជំនាញ ឈានទៅដល់ការរៀចចំផែនការសិក្សា និងអាជីពជាក់លាក់របស់ខ្លួននៅ

ពេលខាងមុខបានកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត ។

１សេចក្ដីណែនាំលេខ ២៣ អយក.សណន ចុះថ្ងៃទី០៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១០ ស្ដីពីការអនុវត្តកម្មវិធីសិក្សាចំណេះទូទៅនៅមធ្យមសិក្សាទុតិភូមិ 

２សេចក្ដីណែនាំលេខ ៤៣ អយក.សជណ ចុះថ្ងៃទី០៣ ខែកក្ដដា ឆ្នាំ២០១៩ ស្ដីពីការជ្រើសរើសសិស្សចូលរៀនផ្នែកអប់រំបច្ចេកទេស

១

 ផ្នែកទី២

ការស្វែងយល់ពីមុខវិជ្ជាសិក្សា

១. ទំនាក់ទំនងរវាងមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ និង

ការអប់រំបច្ចេកទេស

    តាមរយៈកំណែទម្រង់របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ប្រព័ន្ធអប់រំផ្លូវការនៃអប់រំកម្រិតមធ្យម

សិក្សាទុតិយភូមិនាពេលបច្ចុប្បន្ន ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីឱ្យសមស្របទៅនឹងតម្រូវការរបស់

សហគមន៍ និងស្ថានភាពវិវត្តផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ដោយចែកចេញជាពីរផ្នែកគឺ ផ្នែកចំណេះទូទៅ និងផ្នែក

អប់រំបច្ចេកទេស ។ ខាងក្រោមនេះ គឺជាគំនូសបំព្រួញសង្ខេបនៃប្រព័ន្ធអប់រំនៅកម្រិតមធ្យមសិក្សា

ដែលបាននឹងកំពុងដាក់ឱ្យអនុវត្តនៅតាមវិទ្យាល័យចំណេះទូទៅនិងបច្ចេកទេស៖ 

២

២. មុខវិជ្ជាសម្រាប់មធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ

    ការសិក្សានៅមធ្យមសិក្សាទុតិភូមិ សិស្សានុសិស្សត្រូវអនុវត្តតាមកម្មវិធីសិក្សាគោលរបស់ក្រសួងអប់រំ

យុវជន និងកីឡា នៅថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រ និងថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រសង្គមដែលមានរបាយម៉ោងសិក្សាតាមមុខវិជ្ជានីមួយៗដូចខាងក្រោម៖

        -    ក្នុង ១ សប្ដាហ៍ សិក្សា ៦ ថ្ងៃ (ចន្ទ - សៅរ៍)

        -    ក្នុង១ ថ្ងៃសិក្សាចន្លោះពី ៤ - ៧ ម៉ោង

        -    ក្នុង ១ ម៉ោង សិក្សាត្រឹមរយៈពេល ៥០ នាទី

៣

 ៣. មុខវិជ្ជាសម្រាប់ការអប់រំបច្ចេកទេស

 ការសិក្សានៅផ្នែកអប់រំបច្ចេកទេសនៅកម្រិតមធ្យមសិក្សា សិស្សានុសិស្សត្រូវអនុវត្តតាមកម្មវិធីសិក្សាគោលរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា តាមមុខជំនាញនីមួយៗដែលមានរបាយម៉ោងសិក្សាដូចខាងក្រោម៖

        -    ក្នុង ១ឆ្នាំ សិក្សា មាន ៣៨ សប្ដាហ៍

        -    ក្នុង១ សប្ដាហ៍សិក្សា ៦ ថ្ងៃ ( ចន្ទ - សៅរ៍ )

        -    ក្នុង ១ ថ្ងៃ សិក្សាចន្លោះពី ៤ - ៦ ម៉ោង

        -    ក្នុង ១ ម៉ោង សិក្សាត្រឺមរយៈពេល ៥០ នាទី

3 ត្រូវរៀនមុខវិជ្ជារូបវិទ្យា ចំនួន២ម៉/សប្ដាហ៍ លើមុខជំនាញមេកានិច អេឡិចត្រូនិច អគ្គិសនី កុំព្យូទ័រ ដែលមានចំនួនសរុប ៧៦ម៉/ឆ្នាំ 

4 ត្រូវរៀនមុខវិជ្ជាគីមីវិទ្យា​-ជីវវិទ្យា ចំនួន២ម៉/សប្ដាហ៍ លើមុខជំនាញក្សេត្រសាស្ត្រ ឬបសុវប្បវកម្ម ដែលមានចំនួនសរុប ៧៦ម៉/ឆ្នាំ

5 ត្រូវរៀនមុខវិជ្ជាសេដ្ឋកិច្ច ចំនួន ២ម៉/សប្ដាហ៍ លើមុខជំនាញគណនេយ្យ ដែលមានចំនួនសរុប ៧៦ម៉/ឆ្នាំ

6 ត្រូវរៀនមុខវិជ្ជាប្រវត្តិវិទ្យា-ភូមិវិទ្យា ចំនួន ២ម៉/សប្ដាហ៍ លើមុខជំនាញទេសចរណ៍ ដែលមានចំនួនសរុប ៧៦ម៉/ឆ្នាំ

7 ត្រូវរៀនមុខវិជ្ជាជម្រើសណាមួយ ចំនួន ១៨ម៉/ជំនាញ (អាចរៀននៅឆ្នាំទី១ ទី២ ឬទី៣ អាស្រ័យលើសាលារៀបចំ ) ។

៤

ផ្នែកទី៣

ការស្វែងយល់ពីខ្លួនឯង

១. ការអនុវត្តតេស្តញែកប្រភេទថ្នាក់

        ការជ្រើសរើសប្រភេទថ្នាក់រៀនដែលឆ្លើយតបទៅនឹងសមត្ថភាព ទេពកោសល្យ និងបុគ្គលិកលក្ខណៈផ្ទាល់ខ្លួន គឺជាផ្នែកមួយជួយជំរុញឱ្យការសិក្សារបស់សិស្សានុសិស្សទទួលបានលទ្ធផលជាវិជ្ជមាន ព្រមទាំងក្លាយជាត្រីវិស័យតម្រង់ទិសអាជីពនាពេលអនាគតបានកាន់តែប្រសើរ ។ កម្រងតេស្តវាយតម្លៃទាំង ១៦ ក្រុមខាងក្រោមនេះ នឹងជួយសិស្សានុសិស្សឱ្យមានមូលដ្ឋានក្នុងការសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសប្រភេទថ្នាក់ ឬជំនាញសិក្សានៅកម្រិតមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិក្នុងឆ្នាំសិក្សាថ្មី។ លទ្ធផលនៃតេស្តវាយតម្លៃនេះ មិនតម្រូវឱឱ្យសិស្សានុសិស្សត្រូវតែអនុវត្តតាមទាំងស្រុងនោះទេ ប៉ុន្តែវាគឺជាការបង្ហាញផ្លូវ និងជាការផ្ដល់ប្រឹក្សាគាំទ្រផ្នែកស្មារតីដើម្បីជួយដល់សិស្សានុសិស្សក្នុងការបោះជំហានបន្តការសិក្សា ឆ្ពោះទៅប្រកបដោយភាពប្រកដប្រជា ។

    មុននឹងចាប់ផ្ដើមអនុវត្តតេស្តវាតម្លៃ សិស្សានុសិស្សគប្បីស្វែងយល់ពីរបៀបធ្វើតេស្តដូចខាងក្រោម៖

ការណែនាំអំពីរបៀបធ្វើតេស្ត

៥

តើប្អូនគូរជ្រើសរើសថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រ វិទ្យាសាស្ត្រសង្គម ឬជំនាញអ្វី?

សូមឆ្លើយកម្រងសំណួរខាងក្រោមទាំង ១៦ ផ្នែក ដើម្បីស្វែងរកចំណូលចិត្ត និងជំនាញរបស់ប្អូន!

៦ 

៧

៨

៩

១០

១១

១២

១៣

១៤

១៥

១៦

១៧

១៨

២. ការពិនិត្យលទ្ធផល

    ដើម្បីជាមូលដ្ឋានស្វែងយល់ពីខ្លួនឯង ថាតើទេពកោសល្យរបស់ប្អូនស្ថិតក្នុងក្រុមវិទ្យាសាស្ត្រ ឬក្រុមវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនោះ ចូរប្អូនស្រង់ពិន្ទុសរុបតាមផ្នែក (ឧ. ពិន្ទុសរុបផ្នែកទី១ («ក្» + «ខ»)) ចេញពីកម្រងតេស្តខាងលើដាក់ក្នងតារាងខាងក្រោម រួចបូកសរុបលទ្ធផលរួមតាមក្រុមនីមួយៗ៖

១៩

ក. សម្រាប់សិស្សដែលមានបំណងរៀននៅមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ

    បន្ទាប់ពីស្រង់ពិន្ទុ និងបូកពិន្ទុសរុបតាមក្រុមនីមួយៗរួច មានវិធីពីរយ៉ាងក្នុងការពីចារណាជ្រើសរើសប្រភេទថ្នាក់តាមលក្ខណៈបណ្ដុំមុខវិជ្ជា ( បណ្ដុំមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រ  និងបណ្ដុំមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម ) ៖

* ករណីទី១៖    ប្អូនៗអាចពិនិត្យ និងប្រៀបធៀបលទ្ធផលពិន្ទុសរុបតាមក្រុម៖

            ᐤ    បើក្រុមវិទ្យាសាស្ត្រ មានពិន្ទុសរុបច្រើនជាង ក្រុមវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម ប្អូនគួរជ្រើសរើសរៀននៅថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រ 

            ᐤ    បើក្រុមវិទ្យាសាស្ត្រ មានពិន្ទុសរុបតិចជាង ក្រុមវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម ប្អូនគួរជ្រើសរើសរៀននៅថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រសង្គម 

* ករណីទី២៖    ប្អូនៗអាចប្រៀបធៀបលទ្ធផលពិន្ទុសរុបតាមផ្នែកនីមួយៗទាំង ១៦ ផ្នែក៖

            ᐤ    ជ្រើសរើសយកផ្នែកណាមួយដែលមានពិន្ទុសរុបខ្ពស់ជាងគេ

២០

            ᐤ    ពិនិត្យមើល ថាតើផ្នែកដែលប្អូនជ្រើសរើសនោះ ស្ថិតនៅក្នុងបណ្ដុំក្រុមវិទ្យាសាស្ត្រ ឬក្រុមវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម 

            ᐤ    បើផ្នែកនោះស្ថិតក្នុងបណ្ដុំក្រុមវិទ្យាសាស្ត្រ ប្អូនអាចនឹងមានលទ្ធភាពជ្រើសរៀនមុខជំនាញបច្ចេកទេសនិងវិជ្ជាជីវៈណាមួយដែលប្អូនពេញចិត្ត ។

២១

 ផ្នែកទី៤

ការស្វែងយល់ពីមុខវិជ្ជាតម្រង់ទិសឆ្ពោះទៅការសិក្សាជំនាញ

    បន្ទាប់ពីបានឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលអនុវត្តតេស្តញែកប្រភេទថ្នាក់ និងស្វែងយល់ពីមុខវិជ្ជាសិក្សាកម្រិតមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ និងការអប់រំបច្ចេកទេស នៅផ្នែកទី២ និងទី៣ ខាងលើរួចមក ក្នុងផ្នែកទី៤ នេះសិស្សានុសិស្សនឹងបានស្វែងយល់់ព័ត៌មានបន្ថែមអំពីមុខជំនាញសិក្សាដែលពាក់ព័ន្ធនៅកម្រិតឧត្តមសិក្សា ។

    ការជ្រើសរៀនប្រភេទថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រ ឬវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម ឬអប់រំបច្ចេកទេសសិស្សានុសិស្សគ្រប់រូបគួរគប្បីពិចារណាលើលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពផ្ទាល់ខ្លួនក្នុងការផ្សារភ្ជាប់ការសិក្សាកម្រិតមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិទៅនឹងការចាប់យកជំនាញនៅឧត្តមសិក្សា ឬការអប់រំបណ្ដុះបណ្ដាលបច្ចេកទេសវិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួន នាពេលអនាគត ។ ឧទាហរណ៍ បើសិស្សណាម្នាក់ជ្រើសរើសរៀនថ្នាក់វិទ្យាសាស្ត្រ អំឡុងពេលរៀននៅកម្រិតមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ពួកគេគួរគប្បីបន្តចាប់យកជំំនាញនៅកម្រិតឧត្តមសិក្សា នៅផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ ។ ការជ្រើសរើសដែលមានលក្ខណៈស្របគ្នាបែបនេះ នឹងជួយសិស្សានុសិស្សឱ្យមានមូលដ្ឋានចំណេះដឹងផ្សារភ្ជាប់គ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធពីមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិទៅកាន់ឧត្តមសិក្សា ឬការអប់រំបណ្ដុះបណ្ដាលបច្ចេកទេសវិជ្ជាជីវៈដែលនឹងជំរុញឱ្យដំណើរការសិក្សារបស់ពួកគេប្រព្រឹត្តទៅបានដោយរលូន និងជោគជ័យ ។

២២

២៣

២៤

២៥

២៦

២៧

២៨

២៩

៣០

៣១

៣២

៣៣

៣៤

៣៥

៣៦

៣៧

៣៨

៣៩

៤០

៤១

៤២

៤៣

៤៤

៤៥

៤៦

៤៧

៤៨

៤៩

ឯកសារយោង

១. ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា៖

                        - សេចក្ដីណែនាំលេខ ២៣ អយក.សណន  ចុះថ្ងៃទី០៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១០ ស្ដីពីការអនុវត្ត

                        កម្មវិធីសិក្សាចំណេះទូទៅនៅមធ្យមសក្សាទុតិយភូមិ

                        - ក្របខណ្ឌកម្មវិធីសិក្សាចំណេះទូទៅនិងអប់រំបច្ចេកទេស (នាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍកម្មវិធី                            សិក្សា) ឆ្នាំ២០១៥

                        - ផែនការគោលសម្រាប់ការអប់រំបច្ចេកទេសនៅមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ (២០១៥ - 

                        ២០១៩) (នាយកដ្ឋានតម្រង់ទិសវិជ្ជាជីវៈ) ឆ្នាំ២០១៥

                        - សៀវភៅមគ្គុទេសក៏ សម្រាប់ការជ្រើសរើសគ្រិះស្ថានសិក្សា និងមុខជំនាញសិក្សានៅ

                        កម្រិតឧត្តមសិក្សា (នាយកដ្ឋានឧត្តមសិក្សា) ឆ្នាំ២០១៩

២. ក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ៖

                        - សៀវភៅព័ត៍មានទូទៅរបស់គ្រិះស្ថានអប់រំបណ្ដុះបណ្ដាលបច្ចេកទេស និងវិជ្ជាជីវៈ

                        សាធារណៈឆ្នាំ២០១៩​ ។

៣. ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ, វចនានុក្រមខ្មែរ (ភាគ១ ភាគ២), ឆ្នាំ១៩៦៧

៤. ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

                        - ព្រឹត្តិបត្រលេខ១០ ឆ្នាំ២០១៩

                        - សន្ទានុក្រមវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច, ឆ្នាំ២០១៩

                        - សន្ទានុក្រមវេជ្ជសាស្ត្រ និងកសិកម្ម, ឆ្នាំ២០១៥

                        - សន្ទានុក្រមវប្បធម៍ និងវិចិត្រសិល្បៈ, ឆ្នាំ២០១៥

                        - សន្ទានុក្រមវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា, ឆ្នាំ២០១៤

                        - សន្ទានុក្រមឈ្មោះប្រទេស, រាជធានី/រដ្ឋធានី និងបច្ចេកសព្ទភូមិវិទ្យាមួយចំនួន, 

                        ឆ្នាំ២០១៥ 

៥. John J. Liptak, Career Quizzes, 2008

៥០